Rozmowa z dr. n. med. Maciejem Lewickim,
prezesem Szpitala Reumatologicznego
w Ustroniu
Centrum Reumatologii w Ustroniu jest jednym z czterech szpitali w Polsce specjalizujących się w kompleksowej opiece nad pacjentami ze schorzeniami reumatologicznymi. Proszę powiedzieć, co wyróżnia Państwa placówkę?
– Centrum Reumatologii w Ustroniu oferuje szerokie spektrum usług medycznych w zakresie reumatologii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu oraz rehabilitacji ogólnoustrojowej. Jesteśmy dumni, że nasz ośrodek, wraz z Rehabilitacyjno-Leczniczym Ośrodkiem „Bucze” w Górkach Wielkich, obejmuje również rehabilitację pulmonologiczną dla dzieci. Świadczenia zdrowotne realizujemy zarówno w warunkach stacjonarnych, podczas hospitalizacji, jak i w trybie ambulatoryjnym w poradniach specjalistycznych. Współpracujemy z NFZ, co umożliwia dostępność do poradni reumatologicznej, chirurgii urazowo-ortopedycznej oraz osteoporozy. Rocznie hospitalizujemy około 7400 pacjentów, a w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej udzielamy około 22 tysięcy porad.
W jaki sposób Państwa szpital angażuje się w rozwój nauki i współpracę z innymi ośrodkami medycznymi?
– Bardzo zależy nam na ciągłym rozwoju i wymianie doświadczeń. Nasi lekarze uczestniczą w międzynarodowych konferencjach dotyczących reumatologii, chirurgii urazowo-ortopedycznej, rehabilitacji i medycyny bólu. Współpracujemy również z wieloma ośrodkami reumatologicznymi w Polsce i za granicą. Przykładem jest nasz udział w prospektywnym badaniu „Hippocrates”, które ma na celu określenie czynników ryzyka rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów w populacji europejskiej. Dodatkowo, nasz szpital jest siedzibą zarządu Oddziału Śląskiego Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego. Warto też wspomnieć o osiągnięciach naszego zespołu, w tym dr. n. med. Andrzeja Daszkiewicza, który pełni ważne funkcje w Europejskim Towarzystwie Anestezjologii
Jakie zmiany organizacyjne wprowadzacie w związku z przekształceniami w systemie ochrony zdrowia?
– Obecnie wiele uwagi poświęcamy dostosowywaniu się do tzw. odwrócenia piramidy świadczeń, które ma na celu zwiększenie dostępności świadczeń ambulatoryjnych. Dzięki temu proces diagnostyczny i leczniczy może być bardziej efektywny, a pacjenci szybciej otrzymują odpowiednie leczenie. W naszym szpitalu planujemy przesunięcie części diagnostyki z trybu stacjonarnego do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Wymaga to rozbudowy bazy lokalowej i diagnostycznej, a także zmian w strukturze organizacyjnej. Dzięki temu będziemy mogli lepiej wykorzystać nasze zasoby i skrócić czas oczekiwania na leczenie.
Jakie korzyści z tych zmian odczują pacjenci?
– Główną korzyścią będzie skrócenie czasu diagnostyki i szybsze wdrożenie leczenia. To oznacza, że pacjenci będą mogli w krótszym czasie uzyskać pomoc, co przełoży się na lepsze wyniki terapii. Dodatkowo, usprawnienie organizacji pracy pozwoli zwiększyć dostępność świadczeń oraz poprawi jakość opieki nad naszymi pacjentami.
Państwa placówka angażuje się również w działania związane z rehabilitacją. Czy może Pan coś więcej o tym powiedzieć?
– Rehabilitacja jest integralną częścią naszej działalności, szczególnie dla pacjentów po zabiegach operacyjnych i z chorobami zapalnymi stawów. W Ośrodku „Bucze” skupiamy się także na rehabilitacji pulmonologicznej dla dzieci. Dzięki naszym specjalistom i nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym pacjenci mogą liczyć na kompleksowe wsparcie, które pomaga im wrócić do pełnej sprawności.
W jakich obszarach specjalizuje się Państwa szpital i jakie schorzenia są w nim leczone?
– Nasz szpital specjalizuje się w leczeniu zarówno zapalnych, jak i niezapalnych chorób stawów oraz układowych chorób tkanki łącznej. Do najczęściej leczonych schorzeń należą reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, łuszczycowe zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa, osteoporoza, a także choroby zwyrodnieniowe stawów i kręgosłupa. Zajmujemy się również rzadkimi chorobami, takimi jak zapalenia naczyń czy zapalenia mięśni. Szpital należy do czołowych ośrodków reumatologicznych w Polsce, oferując nowoczesne terapie dostępne w ramach programów lekowych. Obecnie kontrakt na te programy wynosi około 35 milionów złotych, a rocznie leczymy aktywnie około 1700 pacjentów.
Czy poza diagnostyką i leczeniem reumatologicznym oferują Państwo coś więcej pacjentom?
– Tak, poza skuteczną diagnostyką i leczeniem, niezwykle ważne jest dla nas zapewnienie pacjentom pełnego komfortu psychicznego i fizycznego. Pobyt w naszym szpitalu to nie tylko leczenie, ale również troska o jakość życia pacjenta. Posiadamy własną kuchnię, która przygotowuje zdrowe i smaczne posiłki dostosowane do potrzeb pacjentów. Nasz zespół dietetyków dba o najwyższą jakość wyżywienia, co pacjenci bardzo doceniają. Dodatkowo pacjenci mogą korzystać z ogrodu zimowego oraz terenów przyszpitalnych, które znajdują się w pięknej uzdrowiskowej dzielnicy Zawodzie. Te elementy otoczenia wspierają proces powrotu do zdrowia, pomagając osiągnąć harmonię zarówno psychiczną, jak i fizyczną.
W jaki sposób łączycie leczenie z rehabilitacją?
Zabiegi rehabilitacyjne i balneologiczne są istotnym uzupełnieniem leczenia. W naszym szpitalu rehabilitacja skierowana jest głównie do pacjentów po przebytych zabiegach operacyjnych lub z chorobami zapalnymi stawów. Głównym celem jest poprawa sprawności ruchowej oraz szybszy powrót do aktywnego życia zawodowego i społecznego. Jeśli chodzi o leczenie sanatoryjne i rehabilitację w schorzeniach kardiologicznych czy neurologicznych, to są one realizowane w innych placówkach w Ustroniu, które również cieszą się bardzo dobrą renomą. My skupiamy się na wsparciu pacjentów reumatologicznych, co czyni nas jednym z liderów w tym obszarze.
Jaka jest struktura kadry medycznej w Państwa szpitalu i jakie są jej główne specjalizacje?
– W naszym szpitalu zatrudniamy 57 lekarzy, z których 17 to specjaliści reumatologii, 8 to specjaliści chirurgii urazowo-ortopedycznej, a 6 to specjaliści anestezjologii i intensywnej terapii. Ponadto w naszym zespole pracuje 3 specjalistów rehabilitacji medycznej oraz 1 specjalista balneologii i medycyny fizykalnej. Dzięki tak szerokiemu wachlarzowi specjalizacji możemy zapewnić pacjentom kompleksową opiekę, obejmującą zarówno diagnozę, jak i leczenie oraz rehabilitację.
Czy szpital prowadzi szkolenia specjalizacyjne i współpracuje ze środowiskiem akademickim?
– Tak, w naszej placówce szkolenia specjalizacyjne odbywa obecnie 13 lekarzy. Dziewięciu z nich specjalizuje się w reumatologii, trzech w ortopedii i traumatologii narządu ruchu, a jeden w rehabilitacji medycznej. Od 2024 roku mamy zaszczyt prowadzić zajęcia dla studentów kierunku lekarskiego z reumatologii w ramach Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych – Reumatologii Wydziału Nauk Medycznych im. prof. Zbigniewa Religi Akademii Śląskiej w Katowicach. Zajęcia te są prowadzone przez naszą doświadczoną kadrę medyczną. Dodatkowo studenci mają możliwość uczestnictwa w działalności naukowej w ramach koła Studenckiego Towarzystwa Naukowego, co pozwala im rozwijać swoje zainteresowania oraz zdobywać doświadczenie w pracy badawczej.
Jakie cechy powinien posiadać dobry lekarz reumatolog?
– Dobry lekarz reumatolog powinien łączyć szeroką wiedzę medyczną z umiejętnością indywidualnego podejścia do pacjenta. Ważne jest, aby znał nie tylko zagadnienia związane ze swoją specjalizacją, ale również miał szeroką wiedzę na temat chorób wewnętrznych. Kluczowe są również empatia, cierpliwość i umiejętność słuchania oraz rozumienia potrzeb chorego. Ponadto lekarz reumatolog powinien stale aktualizować swoją wiedzę i umiejętności, uczestnicząc w szkoleniach, konferencjach i badaniach naukowych. Tylko w ten sposób można sprostać dynamicznie zmieniającym się wymaganiom w medycynie i zapewnić pacjentom opiekę na najwyższym poziomie.
Jakie korzyści dla studentów i młodych lekarzy płyną ze współpracy z Państwa szpitalem?
– Studenci i młodzi lekarze mają okazję zdobywać doświadczenie w jednym z najlepszych ośrodków reumatologicznych w Polsce. Dzięki bezpośredniemu kontaktowi z pacjentami, pracy pod okiem doświadczonych specjalistów oraz udziałowi w projektach naukowych, mogą rozwijać swoje umiejętności zarówno praktyczne, jak i teoretyczne. Nasza placówka oferuje również możliwość poznania najnowszych technologii i metod leczenia, co stanowi nieocenioną wartość dla przyszłych lekarzy.
Jakie inwestycje zostały zrealizowane w szpitalu w ostatnich latach?
– Rok 2024 był dla naszego Centrum Reumatologii czasem intensywnych inwestycji. Zakończyliśmy remont II części oddziału urazowo-ortopedycznego, co pozwoliło nam w pełni wykorzystać potencjał tego oddziału. Modernizacja została uzupełniona o wcześniej wyremontowany blok operacyjny, co umożliwia świadczenie usług na najwyższym poziomie. Otwarliśmy również nowoczesną pracownię rezonansu magnetycznego z urządzeniem o mocy 1,5 Tesli. Nowy sprzęt pozwala na wykonywanie badań o wysokiej jakości, w krótkim czasie, a także umożliwia diagnostykę narządów, których nie oceniano wcześniej w niskopolowym rezonansie, takich jak serce. Ponadto przeprowadziliśmy remont recepcji i zaaranżowaliśmy nowe wejście do szpitala, aby poprawić komfort pracy personelu oraz zapewnić miejsce spotkań dla pacjentów i ich rodzin. Dodatkowo zakończyliśmy remont kawiarni szpitalnej. Usprawniliśmy również system parkingowy, instalując nowoczesne rozwiązania z opcją rozpoznawania tablic rejestracyjnych i podświetlanymi szlabanami LED. Dzięki temu powstały też nowe miejsca postojowe, co znacząco ułatwia dostęp do szpitala.
Jakie są plany dotyczące przyszłych inwestycji?
– Obecnie pracujemy nad wymianą aparatu RTG na nowoczesny cyfrowy oraz adaptacją niezbędnych pomieszczeń, aby poprawić jakość diagnostyki. Kolejnym ważnym projektem jest dostawa dźwigu osobowego, który połączy poradnie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) z pracowniami diagnostyki obrazowej, takimi jak rezonans magnetyczny, densytometria i rentgen. Wszystko to realizujemy z myślą o likwidacji barier architektonicznych dla osób z niepełnosprawnościami. Planujemy również modernizację sal chorych, aby wyposażyć je w indywidualne łazienki. Obecnie tylko część sal korzysta z łazienek wspólnych, a część pacjentów ma dostęp jedynie do sanitariatów na korytarzu. Dodatkowo dostosowujemy obiekt do wymagań przeciwpożarowych poprzez wymianę elewacji, modernizację instalacji hydrantowej i sygnalizacji p.poż., a także przebudowę Dźwiękowego Systemu Ostrzegania (DSO).
Jakie innowacje technologiczne są wprowadzane w szpitalu?
– Stosujemy rozwiązania z zakresu robotyki w rehabilitacji, co umożliwia bardziej precyzyjną i skuteczną terapię. Wprowadzamy także system oparty na sztucznej inteligencji do obsługi pacjentów w rejestracji AOS, co poprawi kontakt pacjentów z poradniami i częściowo odciąży personel. W zakresie chirurgii prowadzimy operacje endoprotezoplastyki stawów z wykorzystaniem implantów dostosowanych do konkretnego pacjenta, tzw. custom-made. Zabiegi te wykonujemy w obrębie stawów biodrowych, kolanowych, skokowych oraz kości nadgarstka.
Czy szpital angażuje się w działania na rzecz lokalnej społeczności?
– Tak, aktywnie uczestniczymy w wielu wydarzeniach medycznych na terenie miasta i poza nim, takich jak Europejski Dzień Walki z Dyskryminacją Osób z Niepełnosprawnościami, Dni Zdrowia czy Targi Seniora. Braliśmy również udział w ogólnopolskim programie „Profilaktyka 40 plus”. Ponadto w ramach projektów unijnych organizujemy badania profilaktyczne dla mieszkańców województwa śląskiego i okolic, które mają na celu wczesne wykrywanie RZS i osteoporozy.
Jaką wizję przyszłości ma Pan dla Centrum Reumatologii w Ustroniu?
– Moim marzeniem i celem jest utrzymanie Centrum Reumatologii jako nowoczesnej placówki, która nie tylko spełnia najwyższe standardy medyczne, ale również zapewnia stabilność finansową i komfort pracy dla całego zespołu. Chcę, aby nasz szpital był miejscem, gdzie lekarze, pielęgniarki i personel pomocniczy pracują z pasją i satysfakcją. Wizja dalszego rozwoju obejmuje inwestycje w nowoczesne zaplecze diagnostyczne – zarówno obrazowe, jak i laboratoryjne. Dzięki temu będziemy w stanie szybciej i trafniej stawiać diagnozy, co przełoży się na skuteczniejsze leczenie naszych pacjentów. Niemniej jednak nawet najlepszy sprzęt nie zastąpi wysoko wykwalifikowanego zespołu, dlatego stawiam na młodych, ambitnych lekarzy i personel medyczny, którzy będą rozwijać swoje umiejętności w naszym szpitalu.
Wspomniał Pan o planach związanych z rozwojem personelu. Jakie konkretne inicjatywy są planowane?
– W ramach współpracy z Konsultantem Krajowym w Dziedzinie Reumatologii planujemy stworzenie nowej specjalności pielęgniarskiej w Polsce – pielęgniarstwa reumatologicznego. Już teraz nasze pielęgniarki są aktywnie zaangażowane w proces leczenia pacjentów reumatologicznych, szczególnie w podawanie leków biologicznych, przygotowywanie ich oraz edukację pacjentów w zakresie profilaktyki zdrowotnej. Dążymy do tego, aby pielęgniarki mogły przejąć część kompetencji związanych z opieką nad pacjentami z przewlekłymi chorobami reumatologicznymi, co odciąży lekarzy i jednocześnie poprawi dostępność świadczeń. W niektórych krajach fizjoterapeuci również mają rozszerzone kompetencje, takie jak możliwość wypisywania recept czy leczenia bólu. Widzę potencjał w rozwijaniu tego modelu także u nas.
Co dla Pana osobiście oznacza pełnienie funkcji Prezesa Zarządu Centrum Reumatologii?
– To dla mnie ogromny zaszczyt i wyróżnienie, ale także wielka odpowiedzialność. Pracę w tym szpitalu poznałem już wcześniej jako lekarz specjalista, gdzie miałem okazję doskonalić swoje umiejętności pod opieką wybitnych reumatologów, takich jak dr n. med. Danuta Kapołka. Moja ścieżka zawodowa prowadziła przez różne etapy – od Kliniki Chorób Wewnętrznych i Reumatologii w Katowicach, gdzie uczyłem się od profesorów Zbigniewa Gburka, Eugeniusza Kucharza i Przemysława Kotyli, po stanowisko Lekarza Naczelnego w Beskidzkim Centrum Onkologii w Bielsku-Białej. To doświadczenie zarządcze bardzo mi pomogło w pełnieniu obecnej roli.
Jakie osiągnięcia uważa Pan za szczególnie ważne w swojej dotychczasowej pracy?
– Jednym z moich marzeń było wyposażenie naszego szpitala w nowoczesny rezonans magnetyczny – udało się to osiągnąć. Kolejnym istotnym krokiem było przywrócenie studentów do naszego Centrum po ponad 30 latach. Chciałem również, aby szpital odzyskał swoje historyczne imię – gen. Jerzego Ziętka. Oczywiście te sukcesy nie są wyłącznie moją zasługą, to efekt pracy całego zespołu i wsparcia Zarządu Województwa Śląskiego.
– Jaką rolę, Pana zdaniem, odgrywa szpital w lokalnej społeczności?
– Szpital to nie tylko miejsce leczenia, ale również ważny element lokalnej społeczności. W Ustroniu, gdzie dominują usługi hotelarskie i uzdrowiskowe, nasza placówka jest jednym z głównych miejsc pracy dla mieszkańców. Pacjenci doceniają niemal rodzinną atmosferę, która tu panuje. Dzięki bliskości szpitala mieszkańcy Ustronia i okolic mają dostęp do wysokiej jakości opieki medycznej bez konieczności wyjazdu do większych ośrodków.
Szpital znajduje się w wyjątkowej lokalizacji w dzielnicy Zawodzie, obok pięknego przyszpitalnego ogrodu. Jakie plany związane z tym miejscem ma Państwa placówka?
– Rzeczywiście, lokalizacja naszego szpitala jest wyjątkowa. Przyszpitalny ogród to przestrzeń, która może służyć nie tylko naszym pacjentom, ale również mieszkańcom i gościom odwiedzającym Ustroń. W przeszłości udało się częściowo odnowić ogród dzięki środkom z budżetu obywatelskiego. Obecnie posiadamy już plany dalszej renowacji, które obejmują rozwój tej przestrzeni jako miejsca relaksu i odpoczynku. Wsparcie lokalnej społeczności jest dla nas niezwykle ważne. Głosy mieszkańców na rzecz pozyskania dodatkowych środków finansowych na ten cel byłyby dla nas bezcenne. Wierzę, że razem możemy stworzyć przestrzeń, która będzie dumą naszego miasta.
Choroby reumatyczne to poważny problem zdrowotny, który dotyka wielu osób. Jakie działania profilaktyczne mogą podejmować pacjenci, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju tych schorzeń?
– Profilaktyka w chorobach reumatycznych opiera się przede wszystkim na zdrowym stylu życia. Regularna aktywność fizyczna, na przykład spacery, pływanie czy joga, pomaga utrzymać elastyczność stawów, wzmacnia mięśnie i poprawia kondycję. Bardzo ważna jest również odpowiednia dieta – wzorem jest dieta śródziemnomorska, bogata w ryby, oliwę z oliwek, warzywa i owoce, dodatkowo ma działanie przeciwzapalne. Należy unikać przetworzonej żywności, nadmiaru soli i cukru, ponieważ to zmniejsza ryzyko zaostrzeń chorób reumatycznych. Warto też zwrócić uwagę na utrzymanie prawidłowej masy ciała, aby nie obciążać stawów, szczególnie kolan i bioder.
Jakie są najważniejsze czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia chorób reumatycznych?
– Jest kilka istotnych czynników ryzyka, na które warto zwrócić uwagę. Po pierwsze, ochrona stawów przed urazami i przeciążeniami jest kluczowa to zmniejsza ryzyko rozwinięcia choroby zwyrodnieniowej stawów. Po drugie, palenie tytoniu znacząco zwiększa ryzyko rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów i może nasilać objawy już istniejących schorzeń, więc rzucenie palenia jest jednym z priorytetów. Kolejnym istotnym czynnikiem jest przewlekły stres, który może nasilać reakcje zapalne w organizmie. Dlatego warto dbać o zdrowie psychiczne, na przykład poprzez stosowanie technik relaksacyjnych.
Czy wczesna diagnostyka odgrywa dużą rolę w leczeniu chorób reumatycznych?
– Absolutnie tak. Wczesna diagnostyka jest kluczowa dla skutecznego leczenia. Pacjenci powinni zwracać uwagę na pierwsze objawy, takie jak ból i obrzęk stawów czy ból kręgosłupa, szczególnie jeśli towarzyszy mu poranna sztywność, która ustępuje po ćwiczeniach. Objawy te, zwłaszcza jeśli występują przed 40. rokiem życia, powinny zostać jak najszybciej skonsultowane z lekarzem rodzinnym, a następnie z reumatologiem. Wczesne rozpoznanie pozwala na szybkie wdrożenie leczenia, które może zahamować rozwój choroby i znacząco poprawić jakość życia pacjenta.
Jakie najważniejsze przesłanie skierowałby Pan do osób, które chcą zadbać o swoje stawy i zmniejszyć ryzyko chorób reumatycznych?
– Świadomość własnego zdrowia i regularne podejmowanie działań profilaktycznych to podstawa. Zdrowy styl życia, ochrona stawów, unikanie czynników ryzyka i szybka reakcja na pierwsze objawy mogą w znacznym stopniu pomóc w uniknięciu poważnych powikłań. Choroby reumatyczne nie muszą oznaczać utraty sprawności – wiele zależy od nas samych.