
Cykl wydarzeń pod hasłem „Spotkania z historią” odbył się w grudniu w klimatycznej przestrzeni Karczmy Wrzos. Jej właściciel Dominik Dembiński zaprosił pasjonatów przeszłości, oferując niepowtarzalną okazję do zgłębienia lokalnych tradycji i odkrycia tajemnic dawnych czasów z Michaelem Morysem-Twarowskim, historykiem i autorem bestsellerowych książek oraz Maciejem Russkiem i Władysławem Żaganem.
Maciej Russek, historyk i rekonstruktor, wprowadził zebranych w burzliwy okres końca I wojny światowej, kiedy to Księstwo Cieszyńskie znalazło się w punkcie zwrotnym swojej historii. Opowiadał o tym, jak mieszkańcy regionu budzili się w niepewności, nie wiedząc, gdzie będą płacić podatki i kto obejmie władzę nad tym wielokulturowym obszarem. Przypomniał moment powstania Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, nie zabrakło anegdot o bezkrwawym przewrocie wojskowym w Cieszynie w 1918 roku, kiedy to polscy oficerowie przejęli garnizon bez oddania strzału. Russek szczegółowo przedstawił również polityczne i społeczne napięcia między Polakami, Czechami, Niemcami i codzienność mieszkańców.
Władysław Żagan, antropolog kultury i etnolog, przeniósł słuchaczy w magiczny czas świąt Bożego Narodzenia w Księstwie Cieszyńskim. Rozpoczął od przypomnienia korzeni świąt Bożego Narodzenia, podkreślając ich związek z dawnymi obrzędami pogańskimi, celebrującymi przesilenie zimowe. Następnie skupił się na unikalnych tradycjach Śląska Cieszyńskiego, takich jak przygotowywanie domów na święta poprzez dekorowanie ich gałązkami drzew iglastych, jemiołą i kłosami zbóż. Zwrócił uwagę na rolę postaci Świętego Mikołaja i Świętej Łucji w lokalnej tradycji oraz na magiczne zwyczaje związane z gałązkami jabłoni czy śliwy, które miały wskazywać czarownice podczas pasterki.
Prelegent przybliżył również historyczne obchody świąt na dworze piastowskim w Cieszynie. Z humorem opowiadał o wystawnych ucztach, podkreślając ich znaczenie jako wyraz bogactwa i statusu gospodarzy. Wspomniał między innymi o liście zakupów z 1381 roku, obejmującej setki kilogramów mięsa, tysiące jaj i hektolitry piwa, przygotowywanych na dwunastodniowe Boże Narodzenie na zamku w Anglii, gdzie gościł książę Przemysław Noszak.
Wszystkie spotkania cieszyły się dużym zainteresowaniem, a kończyły żywą dyskusją.
Mateusz Bielesz