W ciepłych, drewnianych wnętrzach Karczmy Wrzos, 5 grudnia, odbyło się niezwykłe spotkanie, które na chwilę przeniosło uczestników w fascynujący świat historii Księstwa Cieszyńskiego. Michael Morys-Twarowski, znany historyk i autor bestsellerowych książek, w tym „Dziejów Księstwa Cieszyńskiego”, podzielił się z publicznością swoją wiedzą oraz pasją do odkrywania przeszłości. Spotkanie poprowadził Marcin Mońka, który w lekki, choć merytoryczny sposób uzupełniał opowieść historyka.
Już przed godziną 18:00 sala wypełniła się miłośnikami historii – od młodzieży po seniorów. Na miejscu panowała przyjazna, niemal domowa atmosfera, a rozmowy w tle zdradzały różnorodne oczekiwania wobec tego wieczoru. Niektórzy przybyli z zamiarem nabycia książki i zdobycia autografu autora, inni chcieli poznać nieznane dotąd fakty i anegdoty związane z Księstwem Cieszyńskim.
Michael Morys-Twarowski rozpoczął od przedstawienia „mitu założycielskiego” księstwa, które powstało w 1290 roku w wyniku podziału ziem przez synów księcia Władysława Opolskiego. Opowieść pozbawiona była romantycznych fajerwerków. To nie historia rodem z filmu Hitchcocka, jak żartował sam autor, lecz fascynująca analiza faktów, które pokazują, jak region ten rozwijał się na przestrzeni wieków.
Autor zwrócił uwagę na istotne różnice między historycznym Księstwem Cieszyńskim a współczesnym pojęciem Śląska Cieszyńskiego. Wyjaśnił, że na przełomie XIII i XIV wieku Śląsk postrzegano inaczej, a tereny takie jak Ustroń były częścią dzielnicy opolskiej, nie zaś stricte Śląska. Historyczne granice zmieniały się, co dobitnie pokazuje, jak ewoluuje zarówno polityczna, jak i społeczna tożsamość regionów.
– Pisząc o przeszłości, trzeba umieć odtworzyć świat takim, jakim widzieli go ludzie ówczesnych czasów, a nie patrzeć na niego przez pryzmat współczesnych pojęć i wartości – podkreślał Morys-Twarowski.
Książka Michaela Morysa-Twarowskiego została stworzona w sposób przystępny zarówno dla pasjonatów, jak i dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z historią. Jak zaznaczył autor, choć książka spełnia standardy naukowe, ma ponad 1000 przypisów, jej głównym celem jest opowiadanie historii w sposób angażujący i przyjemny. – Nie chciałem, by była to tylko encyklopedia. Chodziło mi o to, by czytelnik mógł odbyć podróż w czasie i poczuć ducha tamtych dni – wyjaśnił autor.
Na szczególną uwagę zasługuje również lokalny wymiar publikacji. Jak przypomniał autor, książka powstała dzięki współpracy z ustroniakami, w tym wydawnictwem Dobra Prowincja i redaktorami z regionu – Andrzejem Drobikiem i Katarzyną Szkaradnik. To dowód, że historia Księstwa Cieszyńskiego nie jest jedynie tematem akademickim, ale żywym elementem tożsamości lokalnej społeczności.
Po części wykładowej przyszła pora na pytania od publiczności. Uczestnicy chętnie angażowali się w rozmowę, pytając m.in. o genealogiczne zawiłości lokalnych rodzin czy historyczny spadek po Habsburgach.
Spotkanie zakończyło się podpisywaniem książek, a każdy z uczestników mógł liczyć na osobistą dedykację od autora. Wieczór w Karczmie Wrzos nie tylko dostarczył wiedzy, ale także przypomniał o znaczeniu lokalnej historii w budowaniu tożsamości. Księstwo Cieszyńskie, choć dziś już nieistniejące, wciąż inspiruje swoją bogatą przeszłością i pozostaje ważnym elementem dziedzictwa regionu.
Mateusz Bielesz