Druga połowa lat 60. XIX w. stanowiła kluczowy okres w rozwoju zabudowy Ustronia. Pierwotnie założenie hutnicze składało się z kilku wolnostojących hal produkcyjnych o niskich grubych ścianach i rozległych, sięgających niemal do ziemi połaciach dachowych. Najstarsza część huty znajdowała się na wschodnim brzegu Młynówki, w miejscu późniejszych warsztatów szkolnych, a obecnej sali gimnastycznej Zespołu Szkół Technicznych. Natomiast po zachodniej stronie Młynówki działała odlewnia. W 1865 r. podjęto decyzję o konsolidacji zabudowań hutniczych. Zanim jednak to nastąpiło, tego samego roku wzniesiono jeden z kluczowych budynków huty, znany nam z najstarszych fotografii. Był to nowoczesny jak na owe czasy magazyn węgla o wymiarach 19,5 na 11 m. Posiadał mieszaną, murowano-drewnianą konstrukcję nośną i wspierał się na solidnych filarach. Jego ściana wschodnia zbudowana była w strukturze muru pruskiego z drewnianym szkieletem wypełnionym jedną warstwą cegły, zaś południową – szczytową (od strony huty) pięknie ozdobiono drewnianą snycerką. Budynek miał charakter przelotowy, od północy prowadziła doń rampa wjazdowa, od południa zaś wyjazdowa. Przebudowa huty, mająca na celu kumulację jej pomieszczeń pod jednym dachem, trwała do 1868 r. Przy tej okazji Młynówkę, płynącą dotąd otwartym kanałem, przeprowadzono podziemnym korytem. W ten sposób koła wodne zostały zamknięte w osobnym pomieszczeniu (Radstube), które do dziś, chociaż pozbawione już kół, możemy podziwiać przez okno szkolnego korytarza.
W międzyczasie w sąsiedztwie huty działy się istne czary. Właśnie w 1868 r. do Hotelu Kuracyjnego, słynącego z unikalnych na skalę światową kąpieli żużlowych, dobudowano nowy murowany salon, a tuż obok postawiono budynek łazienek do tychże leczniczych ablucji. Najbardziej spektakularna przemiana objęła jednak gmach dyrekcji huty, czyli dzisiejsze Muzeum. Pierwotnie stały tutaj dwa budynki, z których północny stanowił mieszkanie hutmistrza, zaś w południowym mieściły się urzędy – górniczy, hutniczy i początkowo leśny, a także Inspekcja Kuracyjna. W 1868 r. budynek administracji huty oraz dom mieszkalny hutmistrza połączono we wspólną bryłę, a wolną przestrzeń między nimi zajął przestronny hall. I taką właśnie postać gmach Muzeum Ustrońskiego zachował do dziś. Stąd też data 1868 na żeliwnej tabliczce własnościowej nad wejściem.
Magazyn węgla, który stał się bohaterem tego odcinka, nie przetrwał do II wojny światowej, ulegając wyburzeniu między 1935 a 1938 r. Decydentem w tej sprawie była firma Brevillier-Urban, która jako ówczesny właściciel dawnych ośrodków przemysłowych powoli likwidowała grożące zawaleniem budynki pohutnicze. W lipcu 1947 r. ruszyła adaptacja dawnej huty na Technikum Mechaniczno-Kuźnicze, podczas której zachowano niektóre oryginalne ściany wewnętrzne i zewnętrzne dawnych hal.
Alicja Michałek,
Muzeum Ustrońskie